zaterdag 21 januari 2012

Opvoeden zonder gehoorzamen

Ik heb natuurlijk ook opvoed programma's gekeken zoals The Nanny en ik zag er altijd erg tegenop om zoiets als een naughty chair te moeten inzetten. Niet dat ik een alternatief wist, maar ik heb ook pas twee jaar een kind, en had er nog niet veel over nagedacht. Ik wist, doordat ik veel in de begeleiding van gehandicapte kinderen had gewerkt, dat ik consequent was. Mijn nee is nee, net zoals bij mijn oma. Maar ik ben er heel anders naar gaan kijken sinds ik zelf moeder ben.
Opvoeden is geweldig leuk moet ik zeggen zolang ik niet luister naar wat anderen vinden dat mijn zoon 'toch moet leren'.

Zodra ik benoem dat ik mijn kind niet wil straffen voor wat dan ook, op welke manier dan ook, gaan mensen met hun hakken in het zand. Want hij moet toch leren dat er grenzen zijn en je kan toch niet alles maar toestaan. Dan raakt ie misschien onaangepast in onze maatschappij en hij wordt vast stierlijk vervelend als je hem geen discipline leert. Ik heb een heerlijk kind dat open naar de wereld kijkt en iedereen vriendelijk benadert. Ja, hij denkt dat hij het middelpunt van de wereld is, maar dat komt niet alleen door onze liefdevolle aandacht voor hem, het komt omdat hij in die ontwikkelingsfase zit en nog niet kan bevatten dat mensen om hem heen geen figuranten zijn in zijn levensfilm.

Psychologische onderzoeken naar hechting en effecten van straffen spreken tegen dat een kind gebaat is bij straffen en discipline. Het zijn echt de maatschappelijke normen die nog stammen uit het victoriaanse tijdperk, waardoor mensen in onze maatschappij mekaar wijsmaken dat je kinderen moet leren gehoorzamen. Juist door er te zijn, te reageren op huilen, een kind vanaf de geboorte dicht bij je dragen en naast je laten slapen, door te geven wat een kind nodig heeft, zorg je ervoor dat een kind jou gaat vertrouwen en zich goed hecht. Een goed gehecht kind is open en vol vertrouwen naar de wereld.

Ok een voorbeeld. Wij zijn pas verhuisd en hebben op de muur van de kinderkamer een muurschildering gemaakt. Geweldig leuk om te doen en Roel kwam vaak even kijken en wou dan natuurlijk ook meehelpen. De andere muren in het huis zijn egaal van kleur en na een paar weken ontdekte ik dat er met kleurpotlood op de witte muur was getekend. Aaaaaah onze nieuwe witte muur in ons nieuwe nette huis!! Het valt bijna niet op en eigenlijk vind ik het ook wel geestig; wij wekenlang kleuren en tekenen op de muur en dan zou hij het niet mogen!! Leg dat maar eens uit. Vorige week had hij een rood krijtje naar de gang genomen en net een mooie streep op de muur gemaakt toen ik aan kwam lopen. Ik kan dan niet boos worden. Ik noem hem nog lieverd ook en verwijs naar het schoolbord dat daarvoor is. Nog een recenter voorbeeld: terwijl ik zit te schrijven, zit hij te kleuren aan tafel en heeft hij al drie keer gevraagd of ik ook kom kleuren. Maar ik kom niet, want ik schrijf een blog en dus wat gebeurt er: hij gaat op de tafel kleuren. Ik zeg hem dat ik dat niet leuk vind en dat hij papier heeft om op te kleuren, maar hij wil ook iets duidelijk maken: ik wil samen met jou kleuren! Dus ga ik toch kleuren nadat we samen wel de tafel hebben schoongemaakt. Moet hij nou leren alleen te spelen? Dat kan hij ook prima en alleen kleuren kan hij ook heel zoet, maar nu wou hij samen kleuren. Moet hij leren dat ik niet altijd maar voor hem klaar kan staan? Als het echt niet kan, dan kan het niet, maar het kon wel nu en maar goed ook. Lekker samen kleuren.

Puberteit is het gevolg van eerst jarenlang opleggen hoe iemand moet zijn en laten gehoorzamen en dan ineens verwachten dat iemand zijn eigen identiteit ontwikkelt en zich niet in de luren laat leggen door de grote boze buitenwereld. Een volwassene die altijd gehoorzaamt is helemaal geen leuke volwassene dus wordt er wel verwacht dat je leert om je staande te houden in de maatschappij. Als je vanaf het begin mag zijn wie je bent, dan hoef je straks ook niet 'los te breken'. Er zijn culturen waar puberteit niet voorkomt. Dat heeft dan ook weer te maken met dat in die culturen geen nadruk op het individu maar meer op de groep wordt gelegd, maar toch.

Wat ik gewoon hoop is dat mijn kind zich ontwikkelt zoals hij is. Dat hij niet iemand wordt die hij denkt dat hij moet zijn voor anderen. Natuurlijk zal ik hem dingen leren en wil ik ook dat hij respect heeft naar anderen en een beetje begrijpt hoe de maatschappij werkt met alle verwachtingen en normen en waarden. Hij hoeft niet in de pas te lopen van mij, dat doe ik ook niet. Hij hoeft ook niet opstandig te zijn naar de maatschappij, dat doe ik wel. Als hij maar zichzelf mag zijn.